Sinh ra và lớn lên ở Si Ma Cai - huyện vùng cao khó khăn của tỉnh Lào Cai,ênngườiMôngmangkhátvọngphủxanhquêhươngvù Hoàng Seo Chẩn, dân tộc Mông từng có thời gian đi xuất khẩu lao động ở Nhật Bản. Vừa có nghề cơ khí, vừa có vốn ngoại ngữ đủ để dạy tiếng Nhật cho người lao động muốn xuất ngoại, nhưng anh vẫn cảm thấy có gì đó không vừa lòng, dù thu nhập mỗi tháng ổn định khoảng 20 triệu đồng tại thời điểm 10 năm trước.

Trở về Việt Nam, anh Chẩn suy nghĩ rằng mình có thể hướng dẫn trực tiếp cho bà con địa phương làm ăn được. Tự nhủ bản thân sinh ra từ làng, không thể bỏ được quê hương, nên Hoàng Sao Chẩn đã quyết định ở lại quê lập nghiệp.

Tuy nhiên, về làm gì ở miền quê đầy rẫy khó khăn - ấy là câu hỏi lớn nhất luôn thường trực trong đầu chàng thanh niên này. Ý tưởng nảy sinh trong một lần tình cờ du lịch vào miền Trung.

"Đi vào Tam Kỳ của tỉnh Quảng Nam, thấy họ trồng rất nhiều keo, bồ đề, gần như đi đâu cũng toàn rừng hết, mà toàn là những địa bàn miền núi chẳng khác gì địa phương mình nhưng người dân lại rất khá giả. Lúc đấy trong đầu mình mới nảy ra câu hỏi, là tại sao họ làm được mà mình không làm được, đất mình đang toàn đồi trọc mà sao mình không đi trồng những loại cây giá trị như thế", anh Chẩn cho biết.

Nghĩ là làm, Hoàng Seo Chẩn khăn gói về quê cùng số tiền dành dụm được. Trong mắt chàng thanh niên giàu khát vọng, nhìn đâu cũng thấy cơ hội.

"Năm ấy chân ướt chân ráo về quê, mình thí điểm trồng rau trái vụ cũng khá tốt. Nhưng khi mình chưa thuê được đất của bà con, mình chỉ mượn vào lúc bà con thu lúa hết rồi, cánh đồng chỉ trồng một vụ, mình xin trồng thí điểm vào thời điểm bỏ hoang, bắt đầu có thu nhập từ rau thì bà con thấy là cùng một mảnh ruộng hoang, cho người khác trồng ra thu nhập cao thì mới nghĩ ra là họ cũng phải tự trồng", Hoàng Seo Chẩn cho hay.

Hơn 5 năm kể từ ngày về quê lập nghiệp, Hoàng Seo Chẩn lúc nào cũng bận bịu với đủ các ý tưởng trong đầu. Thấy nơi nào khí hậu tương đồng có loài cây gì giá trị, Chẩn lên danh sách rồi xuống tận Học viện Nông nghiệp mua giống chuẩn về trồng thí điểm; nhìn thấy cơ hội từ kinh tế đồi rừng, Chẩn thêm tiền đầu tư làm xưởng bóc ván gỗ; thấy giống cây bà con trồng phải đi xa mua vất vả, hiệu quả không cao, Chẩn lại nảy ra một ý tưởng mang tính bước ngoặt.

"Đi mua cây dưới kia lên, nhưng gần như trồng 1.000 cây thì chết chỉ còn 500 cây, có những cây trồng cả năm mà không lên một lá nào. Mình mới nghĩ có thể do chưa hợp, thế là mình mới lấy hạt về gieo cho nảy mầm, nó hợp khí hậu rồi nó khắc lớn. Mà mình phải làm được, bà con nhân dân nhìn thấy hiệu quả mới tin. Thực sự thực hành rất nhiều, lý thuyết rất là ít. Đó là phong cách làm việc của bản thân mình", anh Chẩn chia sẻ.        

Hiện, Hoàng Seo Chẩn đang là Giám đốc Hợp tác xã Bản Mế, với 2 vườn ươm cung ứng ra thị trường hơn 20 vạn cây giống/năm, chủ yếu là các giống quế, trẩu, sưa đỏ, xoan ta, xoan đào… Hợp tác xã có sự tham gia của khoảng 30 xã viên, thu nhập ổn định từ 7 – 10 triệu đồng/tháng; riêng số lao động thời vụ cao điểm có lúc lên tới 40 người.

"Cái chỗ chú Chẩn trồng cây này trước là gieo hạt cũng để các chị trồng, bây giờ lên cây lớn như thế này lại tiếp tục cho các chị đóng bầu, tùy mình làm được bao nhiêu thì ăn theo sản phẩm. Bây giờ ở xã Bản Mế chỉ có chú Chẩn làm nhiều nhất", chị Lèng Thị Khơi ở thôn Sín Chải, xã Bản Mế cho biết.

Để có được kĩ thuật ươm cây giống, Hoàng Seo Chẩn không ngại đi khắp nơi học hỏi trực tiếp rồi về hướng dẫn bà con. Anh cho biết, thông thường thì bà con góp đất, anh góp giống, trồng có thu hoạch thì chia đôi; hoặc bà con chưa có tiền mua giống thì anh có thể cho ứng trước và bà con trả dần trong 1 năm mà không tính lãi. Sở dĩ anh làm như vậy là vì mong muốn bà con thay đổi nếp nghĩ, vì nhiều người cho rằng địa phương mình không làm ăn được mới phải rời bỏ quê hương đi làm thuê.

Anh Chẩn cũng chia sẻ, anh từng tốt nghiệp chuyên ngành sáo của Học viện Âm nhạc Quốc gia, nhưng với khát vọng đổi thay quê hương, anh đã quay về nơi mình sinh ra và gắn bó với công việc bình dị bên cây và đất. Từ những nỗ lực, cống hiến của mình, anh cảm thấy rất vui và vinh dự khi năm 2020 được bầu chọn là 1 trong những gương thanh niên nông thôn tiêu biểu trong toàn quốc và được nhận giải thưởng Lương Định Của.

Hoàng Seo Chẩn cho biết, anh ước mơ vùng đất Si Ma Cai nơi anh sinh sống thay đổi và phát triển mỗi ngày.

"Mình sẽ góp sức cải tạo khu này phát triển, từ các giống cây và việc trồng che phủ đất để không bạc màu nữa, góp phần làm cho nước cũng sạch, khí hậu cũng mát, cây rừng thì được khai thác trong mức độ cho phép. Rừng là vàng, biển là bạc, mình không có biển thì mình có rừng, đó là tấc đất tấc vàng, giúp ích rất nhiều không chỉ cho cá nhân mà cho toàn xã hội nơi quê hương mà mình sinh sống", anh Chẩn nói./.