Mù Cang Chải là huyện vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Yên Bái. Những năm qua,êntruyềnthayđổinhậnthứcgiúpbàconDTTSgiảmhônnhâncậnhuyế nhờ tích cực tuyên truyền nên tình trạng tảo hôn trên địa bàn huyện đã giảm đáng kể và không có tình trạng hôn nhân cận huyết, góp phần thực hiện mục tiêu giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Tiểu dự án 2) của Dự án 9 về đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Theo số liệu thống kê, năm 2022 toàn huyện Mù Cang Chải có 17 trường hợp tảo hôn (giảm 10 trường hợp so với năm 2021). Năm 2023, tính đến thời điểm 15/11 có 7 trường hợp tảo hôn (giảm 10 trường hợp so với năm 2022) và không có trường hợp hôn nhân cận huyết.

Theo anh Giàng A Ly, Bí thư Huyện đoàn Mù Cang Chải, kết quả trên có được là nhờ các ngành, đoàn thể trên địa bàn huyện đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Đặc biệt có sự đóng góp lớn của lực lượng thanh niên tại các xã, thị trấn.

Bí thư huyện đoàn Mù Cang Chải cho biết, Ban Thường vụ Huyện đoàn đã tổ chức hàng chục hoạt động tuyên truyền pháp luật về Luật hôn nhân gia đình, Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam nâng cao kiến thức về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cho đoàn viên, thanh niên. Ngoài ra, Huyện đoàn Mù Cang Chải đã thành lập các Câu lạc bộ nhằm duy trì mô hình “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống” tại các xã, thị trấn của huyện. Việc thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2025” (giai đoạn II) trên địa bàn huyện cũng đã góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật, chuyển biến về hành vi trong hôn nhân của đồng bào DTTS, tình trạng tảo hôn ở vùng DTTS đang giảm dần, không còn tình trạng hôn nhân cận huyết.

Mặc dù huyện Mù Cang Chải nhiều năm qua đã không để xảy ra tình trạng hôn nhân cận huyết, tuy nhiên, vẫn còn một vài trường hợp tảo hôn. Tại bản Dào Xa, xã Lao Chải, bạn trẻ Giàng A Tồng năm nay mới 20 tuổi nhưng đã làm bố từ hơn 2 năm nay. A Tồng cho biết, khi cưới nhau về, vợ A Tồng chỉ mới 15 tuổi. Vì kết hôn sớm, lại sinh con ngay khi tuổi còn trẻ, cả hai vợ chồng nhà A Tồng đều thiếu kiến thức chăm sóc con nhỏ khiến cháu bé sinh ra đau ốm triền miên, gia đình A Tồng luôn trong cảnh túng thiếu.

Phân tích nguyên nhân dẫn tới tình trạng tảo hôn, Bí thư huyện đoàn Giàng A Ly chỉ ra, đó là do các hủ tục tồn tại lâu đời trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số; việc xử phạt hành chính trong vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình tại cơ sở chưa thật sự tốt; công tác tuyên truyền về hệ lụy tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại các trường học còn hạn chế, học sinh từ cấp THCS yêu sớm, dẫn đến tảo hôn xảy ra trên địa bàn huyện Mù Cang Chải.

Theo Bí thư Huyện đoàn Giàng A Ly, từ đầu năm đến nay, riêng lực lượng đoàn viên thanh niên toàn huyện đã vận động, ngăn chặn thành công 32 trường hợp có thể dẫn đến tảo hôn. Bằng sự sát sao và kịp thời vận động, hàng chục trường hợp thanh, thiếu niên có tình cảm yêu đương đã thực sự từ bỏ ý định lập gia đình khi chưa đủ tuổi kết hôn. 100% các cặp thanh niên nam nữ có tình cảm yêu đương được xác định không có quan hệ huyết thống.